Γιατί η Μακρόνησος
Η ίδρυση και λειτουργία του στρατοπέδου της Μακρονήσου συνιστά τομή για τα μέχρι τότε δεδομένα: ένας τόπος ακατοίκητος θα «κατοικηθεί» αποκλειστικά από τους εξόριστους, πολίτες και οπλίτες, για την «αναμόρφωση» των οποίων θα εφαρμοστεί ένα πρωτοφανές σχέδιο προπαγάνδας, ψυχολογικού πολέμου και βασανισμού (σωματικού και ψυχικού).
Ιστορία έως το 1946
Το βραχώδες και έρημο νησί που εκτείνεται παράλληλα με την ανατολική ακτή της Αττικής είναι η Μακρόνησος. Στο νησί εντοπίζονται ή πιθανολογούνται ενδιαιτήματα μεταλλουργών, κτηνοτρόφων, μελισσοκόμων, μοναχών, σε ασυνεχείς περιόδους, πάντα σε σχέση με τις οικονομικές και άλλες δραστηριότητες των κοντινών περιοχών, της Κέας και της Λαυρεωτικής (του νοτίου άκρου της Αττικής).
1947-1950
Η δημιουργία των στρατοπέδων της Μακρονήσου συνδέεται με την «εκκαθάριση» του στρατού από «ύποπτους» στρατιώτες και αξιωματικούς, ώστε να διαφυλαχθεί το αξιόμαχο του στρατού που πολεμούσε εκείνη την εποχή κατά του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας.
1951 – 1961
Η αντίστροφη μέτρηση για τα στρατόπεδα της Μακρονήσου ξεκίνησε το 1950. Ο εμφύλιος πόλεμος είχε σταματήσει τον Αύγουστο του 1949, όμως τα στρατόπεδα της Μακρονήσου συνέχιζαν να λειτουργούν, ο αριθμός των κρατουμένων διαρκώς διογκωνόταν και οι καταγγελίες στις εφημερίδες για τις συνθήκες που επικρατούσαν εκεί πολλαπλασιάζονταν.
Τέχνες
Η Μακρόνησος δεν υπήρξε μόνο ένα νησί εξορίας και βασανιστήριων· αποτέλεσε τον τόπο όπου δεκάδες κρατούμενοι και κρατούμενες δημιούργησαν ή εμπνεύστηκαν έργα τέχνης κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού τους. Γνωστοί καλλιτέχνες της εποχής που βρέθηκαν λόγω των πολιτικών φρονημάτων τους στη Μακρόνησο ζωγράφισαν, σκηνοθέτησαν, έπαιξαν θέατρο, έγραψαν ποίηση επιχειρώντας είτε να διασκεδάσουν τους συγκρατούμενούς τους είτε να αποτυπώσουν τις πραγματικότητες που ζούσαν.